Η εργασία σε μικρές ομάδες συμβάλει σημαντικά στην κοινωνική και γνωστική ανάπτυξη των παιδιών και ενδείκνυται σαν ένας ιδιαίτερης σημασίας τρόπος μάθησης. Μέσα στις μικρές ομάδες 3-4 ατόμων, τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να συναναστραφούν με συνομήλικούς τους, να ανταλλάξουν εμπειρίες και γνώσεις και να συνεργαστούν για έναν κοινό στόχο.
Στην προσχολική ηλικία, η εργασία σε ομάδες εμφανίζει δυσκολίες σε σχέση με αυτή σε μεγαλύτερες ηλικίες, καθώς τα νήπια είναι σε στάδιο ανάπτυξης και απαιτείται μία σειρά δραστηριοτήτων που θα συμβαδίζει με το αναπτυξιακό τους επίπεδο, αλλά ταυτόχρονα θα βοηθάει στην περαιτέρω κοινωνική και γνωστική ανάπτυξή τους. Ο ρόλος του παιδαγωγού λοιπόν κρίνεται πολύ χρήσιμος προκειμένου να δώσει τις σωστές κατευθύνσεις.
Στην προσχολική ηλικία, η εργασία σε ομάδες εμφανίζει δυσκολίες σε σχέση με αυτή σε μεγαλύτερες ηλικίες, καθώς τα νήπια είναι σε στάδιο ανάπτυξης και απαιτείται μία σειρά δραστηριοτήτων που θα συμβαδίζει με το αναπτυξιακό τους επίπεδο, αλλά ταυτόχρονα θα βοηθάει στην περαιτέρω κοινωνική και γνωστική ανάπτυξή τους. Ο ρόλος του παιδαγωγού λοιπόν κρίνεται πολύ χρήσιμος προκειμένου να δώσει τις σωστές κατευθύνσεις.
Αναλύοντας ένα απλό παράδειγμα εργασίας σε ομάδες, θα εξετάσουμε και τον ρόλο του εκπαιδευτικού. Θα μπορούσε λοιπόν να δοθεί στα παιδιά η δραστηριότητα να φτιάξουν μικρά θεματικά βιβλία, όπως για παράδειγμα βιβλία με τους αριθμούς, τα γράμματα ή τα ζώα.
Αρχικά, ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να συμβάλει στη δημιουργία των ομάδων. Οι ομάδες μπορεί να δημιουργηθούν και αυθόρμητα αλλά όταν ο εκπαιδευτικός επιδιώκει να υλοποιήσει συγκεκριμένους στόχους, τότε θα πρέπει να δημιουργήσει ο ίδιος τις ομάδες. Οι ομάδες θα πρέπει να είναι ανομοιογενείς δηλαδή να απαρτίζονται από παιδιά διαφορετικών γνωστικών και κοινωνικών δεξιοτήτων, προσωπικοτήτων, ηλικίας και φύλλου. Είναι για παράδειγμα πολύ σημαντικό να υπάρχει στην ομάδα ένα πιο ώριμο παιδί με περισσότερες γνώσεις. Το πιο ώριμο παιδί βοηθάει τα μικρότερα να μάθουν και αυτά με τη σειρά τους νιώθουν περήφανα που συμμετείχαν στην υλοποίηση μίας δραστηριότητας που μόνα τους δε θα κατάφερναν. Ακόμη, τα πιο ώριμα παιδιά είναι πιθανό (και συνήθως έχουν την τάση) να βοηθήσουν εκείνα με δυσκολίες μάθησης και συμπεριφοράς. Ταυτόχρονα, το ώριμο παιδί μαθαίνει να περιορίζει τον εγωκεντρισμό του και αποκτά μεταγνωστικές δεξιότητες.
Ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να δίνει σαφής οδηγίες στην ομάδα για τον στόχο που έχει να υλοποιήσει και να παροτρύνει τα παιδιά να συζητήσουν για τη δραστηριότητα που έχουν και να προσπαθήσουν να μοιράσουν τις ευθύνες, τονίζοντας ότι θα πρέπει όλοι να συμβάλλουν με κάποιον τρόπο στην υλοποίηση της.
Αφού η ομάδα ξεκινήσει να δουλεύει, ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι πολύ σημαντικός και είναι ένας παράγοντας στήριξης και συνεχούς καθοδήγησης. Ο εκπαιδευτικός μπορεί να ενσωματωθεί στην ομάδα αν αυτό κρίνεται απαραίτητο προκειμένου να δώσει κάποιες γενικές κατευθύνσεις ή προκειμένου να βοηθήσει εξατομικευμένα κάποιο παιδί που έχει κάποια δυσκολία.
Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι επίσης παρατηρητικός. Αυτό σημαίνει ότι ο εκπαιδευτικός καλείται να παρατηρεί το πώς συμπεριφέρεται κάθε παιδί εντός της ομάδας και πιθανόν να κρατά σημειώσεις. Για παράδειγμα, μπορεί να παρατηρήσει αν κάποιο παιδί λειτουργεί ομαδικά ή περισσότερο ατομικά, να δει τη στάση του σώματός του, την ευκολία στις κινήσεις του, τις εκφράσεις του ή το κατά πόσον λαμβάνει υπόψη τη γνώμη των άλλων. Όλα αυτά αποτελούν στοιχεία που θα βοηθήσουν τον εκπαιδευτικό να αναπροσαρμόσει τις ομάδες ή τις δραστηριότητες και να πετύχει τους εκπαιδευτικούς στόχους.
Τέλος, ο εκπαιδευτικός μπορεί να παροτρύνει και τα ίδια τα παιδιά να αξιολογήσουν την πορεία της ομάδας τους για την υλοποίηση του στόχου και να προτείνουν τρόπους να βελτιώσουν τη συνεργασία εντός της ομάδας. Αυτό είναι μια ιδιαίτερα γόνιμη μαθησιακή κατάσταση, καθώς οι μαθητές καθίστανται συνειδητοί των όσων βιώνουν και κάνουν στην ομάδα και έχουν τον έλεγχο να επηρεάσουν τα όσα συμβαίνουν σε αυτή. Επίσης, συνειδητοποιούν ότι δεν είναι οι μόνοι που έχουν δυσκολίες και έτσι μειώνεται το άγχος τους και αυξάνεται η εμπιστοσύνη στον εαυτό τους.
Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι επίσης παρατηρητικός. Αυτό σημαίνει ότι ο εκπαιδευτικός καλείται να παρατηρεί το πώς συμπεριφέρεται κάθε παιδί εντός της ομάδας και πιθανόν να κρατά σημειώσεις. Για παράδειγμα, μπορεί να παρατηρήσει αν κάποιο παιδί λειτουργεί ομαδικά ή περισσότερο ατομικά, να δει τη στάση του σώματός του, την ευκολία στις κινήσεις του, τις εκφράσεις του ή το κατά πόσον λαμβάνει υπόψη τη γνώμη των άλλων. Όλα αυτά αποτελούν στοιχεία που θα βοηθήσουν τον εκπαιδευτικό να αναπροσαρμόσει τις ομάδες ή τις δραστηριότητες και να πετύχει τους εκπαιδευτικούς στόχους.
Τέλος, ο εκπαιδευτικός μπορεί να παροτρύνει και τα ίδια τα παιδιά να αξιολογήσουν την πορεία της ομάδας τους για την υλοποίηση του στόχου και να προτείνουν τρόπους να βελτιώσουν τη συνεργασία εντός της ομάδας. Αυτό είναι μια ιδιαίτερα γόνιμη μαθησιακή κατάσταση, καθώς οι μαθητές καθίστανται συνειδητοί των όσων βιώνουν και κάνουν στην ομάδα και έχουν τον έλεγχο να επηρεάσουν τα όσα συμβαίνουν σε αυτή. Επίσης, συνειδητοποιούν ότι δεν είναι οι μόνοι που έχουν δυσκολίες και έτσι μειώνεται το άγχος τους και αυξάνεται η εμπιστοσύνη στον εαυτό τους.
Comments
Post a Comment